Türkiye’de yapılan 31 Mart yerel seçimlerini CHP adayı Ekrem İmamoğlu’nun 13 bin 729oy farkı ile kazanmasının ardından günlerdir tartışılan İstanbul seçimleriyle ilgili son sözü Yüksek Seçim Kurulu (YSK) söyledi. YSK 4’e karşı 7 oy çokluğu ile İstanbul seçimlerini iptal etti.
Kararın açıklanmasının ardından, muhalefet partilerinden tepki mesajları yükselirken, AB ve AP yetkililerinden de dikkat çeken açıklamalar peş peşe geldi.
MAZBATA GERİ ALINACAK
AK Parti’nin itirazlarını değerlendiren, YSK, İstanbul ile ilgili çok kritik bir karara imza attı. YSK, İstanbul’da seçimlerin yeniden yapılmasına hükmetti. YSK, 4’e karşı, 7 oy çokluğu ile İstanbul seçimlerini iptal etti.
Ekrem İmamoğlu’na seçimden 17 sonra verilen mazbatası geri alınacak.
İMAMOĞLU: “HER ŞEY ÇOK GÜZEL OLACAK”
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, YSK’nın İstanbul seçimlerinin yenilenmesi kararıyla ilgili olarak “Sakın güler yüzünüzü kaybetmeyin. Sakın yüreğinizdeki umudunuzu kaybetmeyin. Benimle beraber olun. Ve hep beraber göreceksiniz, her şey çok güzel olacak” ifadelerini kullandı.
BİNALİ YILDIRIM: “HAYIRLI OLSUN”
Kararın ardından AK Parti’nin İstanbul adayı Binali Yıldırım da ilk değerlendirmesini Twitter’dan yaptı.
Yıldırım, “İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin tekrarlanacağı yönünde YSK kararı kamuoyuna duyuruldu. YSK‘nın resmi açıklamasından sonra kapsamlı bir değerlendirme yapacağım. Karar İstanbul’umuz için hayırlı ve güzel sonuçlara vesile olsun inşallah” dedi.
PARTİLERDEN TEPKİ AÇIKLAMARI PEŞ PEŞE GELDİ:
CHP: MİLLET İRADESİNE DARBE YAPANLARA İZİN VERMEYECEĞİZ
CHP Sözcüsü Faik Öztrak yaptığı açıklamada, YSK’nın kararını eleştirdi. Öztrak, “YSK bugünkü kararıyla seçmen iradesini hiçe saymıştır. Millet iradesine darbe yapanlara izin vermeyeceğiz” dedi.
Öztrak özetle şu ifadeleri kullandı:
“YSK bugünkü kararıyla seçmen iradesini hiçe saymıştır. Alınan karar ne milletin aklına yatmış ne de içine sinmiştir. Seçimle gelenlerin seçimle gitmemek için oynadıkları kirli oyun YSK içindeki talimatla hareket eden bir çete tarafından onaylanmıştır. Demokrasinin son meşruiyet kalesi olan sandığa bu kararla darbe yapılmıştır. YSK iktidarın baskı ve tehditlere karşı duramamış, daha önceki içtihat ve kararlarını çöpe atmıştır. Siyaset, ekonomi ve ülke güvenliği derin bir sessizliğe sürüklenmiştir. YSK kendi varlık sebebini inkar etmiştir. Demokrasimizi bulunduğu kritik kavşakta şarampole yuvarlamıştır.”
AKŞENER: “BU TARİHİ UNUTMAYIN”
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’de, karara ilişkin açıklamalarda bulundu.
Akşener’in açıklamaları özetle şöyle:
“Bu tarihi unutmayın. Bu tarih aziz milletimizin iradesinin çiğnendiği tarihtir bu tarih Türkiye’nin demokrasisinin kirlendiği tarihtir. Ülkemizin dünyaya rezil edildiği tarihtir. Demokrat partinin bundan tam 72 yıl önce ilan ettiği hürriyet misakıyla önü açılan millet idaresi bugün o kahramanların adını dilinden düşürmeyen muktedirler tarafından bir kez daha tıkanmıştır.”
“Üniformalı darbe girişimlerini geride bırakan bu sivil darbenin mağduru hangi partiye oy vermiş olursa olsun aziz milletimizin iradesidir. Demokrasimizde yapılan bu darbe karşısında sessiz kalmayacağız. İYİ Parti olarak parti içinde ve ittifak ortağımız ile yapacağım istişarelerin ardından millet iradesine darbeye teşebbüs edenlere arşı yapacaklarımızı aziz milletimizle paylaşacağız.”
AK PARTİ: SÜRECE SAYGI GÖSTERİYORUZ
AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) İstanbul seçimlerinin iptali yönündeki kararına ilişkin açıklamada bulundu.
Çelik’in açıklamalarından satır başları şöyle:
“YSK İstanbul seçimlerinin yenilenmesine karar verdi. Milletin iradesine başvurmak, şüpheleri ortadan kaldırmak açısından önemlidir. Seçim sürecinde ortaya sıkan sıkıntılarında bu kentin yönetilmesinde berrak bir sürecin ortaya çıkması gerekiyordu.
YSK’nın suç duyurusu bulunacak kadar açık bir kanunsuzluk durumunun ortaya çıktığını gösteriyor. Siyaset, demokrasi nehri hukuk yatağında akar. Siyasetçiler için sayısal meşruiyet, hukuki meşruiyet siyasal meşruiyeti beraberinde getirir.
Hukuk çerçevesinde itirazlarımızın haklı görülmesi sonucu İstanbul seçimleri yenilenecektir. Yapılan bazı açıklamaları bu ölçüye göre değerlendirmemiz lazım. Başından beri biz AK Parti Genel Merkezi’nde yaptığımız açıklamalarda sürece saygı gösterdiğimizi ifade ettik.
HDP: “DEMOKRATİK OLMAYAN KARAR”
HDP de açıklama yaparak karara tepki gösterdi.
HDP’nin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, “YSK, hukuku çiğneyerek, kendini inkar ederek ve iktidar baskısına boyun eğerek, zerre kadar demokratik meşruiyeti olmayan bir karar almıştır. Hakimler bir kez daha cübbelerini iliklemiş, vicdani ve hukuki değerleri yok saymıştır” ifadelerini kullandı.
YSK’NIN GEREKÇESİ
YSK’nin kararını, sandık kurulu başkan ve üyelerinin kanunun açık hükmüne rağmen kamu görevlisi olmaması nedeniyle aldığı öğrenildi.
AKP’nin itirazları sonucu, 225 sandık kurulu başkanı ile 3 bin 500 sandık kurulu üyesinin kanunun açık hükmüne rağmen kamu görevlisi olmadığı, bu sandıklarda kullanılan oyların da aradaki farkı etkiler nitelikte olduğu sonucuna varıldı. YSK, kanuna aykırı sandık kurulu görevlendirmelerini yapan ilçe seçim kurulu başkan ve üyeleri ile seçim müdürleri ve diğer sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
İMAMOĞLU’NUN MAZBATASI GERİ ALINACAK
YSK’dan iptale ilişkin resmi açıklama gece geç saatlerde yapıldı. Açıklamada Ekrem İmamoğlu’nun mazbatasının iptaline de karar verildi. YSK, Büyükçekmece ve Maltepe itirazlarını reddetti.
AVRUPA’DAN DİKKAT ÇEKEN MESAJLAR
31 Mart yerel seçimleri kapsamında sadece İstanbul’da yalnızca Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin iptal edilmesi ve yenilenmesi yönünde YSK’den gelen karara ilk dış tepkiyi Avrupa Birliği’nden (AB) bir isim verdi.
Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Türkiye raportörü Kati Piri sosyal medya hesabından şu paylaşımı yaptı:
“Erdoğan yenilgiyi kabul etmiyor ve halkın iradesine karşı çıkıyor. AKP İstanbul seçimlerini yenilemesi için YSK’ye baskı yaptı. Bu, Türkiye’de seçimler yoluyla iktidarın demokratik devir tesliminin güvenilirliğini bitirmektedir.”
JAGLAND: SEÇMEN GÜVENİNE ZARAR VERİR
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorborn Jagland, yaptığı açıklamada “Bu sonuç seçmenlerin güvenine zarar verme potansiyeline sahip” ifadelerini kullandı.
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde AK Parti’nin olağanüstü itirazını oy çokluğuyla kabul ederek seçimi iptal etmesi Avrupa’da da geniş yankı uyandırdı.
Euronews’te yer alan habere göre; Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorborn Jagland, “adil ve özgür seçimlerle ilgili gerekli koşullar, seçim günü öncesinden kontrol edilmeli, bu sonuç seçmenlerin güvenine zarar verme potansiyeline sahip.” ifadesini kullandı.
GÜVENİN GERİ KAZANILMASI GEREK
Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Başkanı Anders Knape ise yaptığı yazılı açıklamada, Türk seçmeninin yetkililere yönelik seçimle ilgili güveninde ciddi bir krize yol açılmaması için seçim sürecindeki güvencelerin geri kazanılması gereğini vurguladı.
Yeniden seçim olağanüstü bir tedbirdir ve sağlam gerekçelere dayanmalıdır’ ifadesini kullanan Knape ‘şeffaf ve tarafsız’ bir süreçte bunun gerçekleştirilmesinin önemine değindi.
Knape de, özgür ve adil bir seçimler için koşulların uluslararası kurallara göre seçim günü öncesinde yaratılması gerektiğini bildirdi.
DEMOKRASİYE AYKIRI
Seçimin iptaline neden olan itirazların, seçim günü öncesi tarihte yapılmasının öngörüldüğünü kaydeden Knape, “AK Parti tarafından yapılan itiraz, bizim demokratik ve adil seçim anlayışımıza aykırı.” ifadesini kullandı.
Kongre Başkanı, YSK’nın iptal kararına neden olan sonradan gelen itirazın, güvenilir ve istikrarlı seçim için uluslararası kurallara aykırı olduğunu söyledi.
TÜRKİYE SEÇİMLER İÇİN GÖZLEMCİ ÇAĞIRMALI
AB Dışilişkiler Temsilcisi Federica Mogherini ve AB Komisyonu temsilcisi Johannes Hann ise yaptığı yazılı ortak açıklamada, YSK’nın İstanbul seçimlerini iptal kararının oldukça yüksek siyasileştirilmiş bir durum içinde olduğu belirtilerek, bununla ilgili gerekçelerin bir an önce kamuoyu ile paylaşılması gerektiği bildirildi.
Yenilecek seçim aşamasında İstanbul’da YSK’nın bağımsız, şeffaf ve açık bir şekilde çalışmasının önemine değinilen açıklamada, bu çerçevede başta Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Kongresi olmak üzere Türkiye’nin uluslararası gözlemcileri seçimleri izlemek için davet etmesi çağrısı yapıldı.